Gestalt Therapy

Τι σημαίνει Γκεστάλτ ;

Υπάρχουν πολλοί όροι, όπως διαμόρφωση ή δομή, αλλά η πιο επικρατούσα είναι ολότητα.

Πριν από τη θεραπεία Γκεστάλτ , υπήρξε το φιλοσοφικό ρεύμα Γκεστάλτ με ιδρυτή, τον Max Wertheimer, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι η ανθρώπινη αντίληψη λειτουργεί ολιστικά, δηλαδή για να αντιληφθούμε μια κατάσταση, ένα πρόσωπο ή μια μελωδία, συνθέτουμε τα επιμέρους στοιχεία σε μεγαλύτερα σύνολα ώστε να βγάλουμε ένα νόημα.

Οικοδομώντας γνωστικοσυναισθηματικά ένα Γκεσταλτ δίνουμε νόημα σε αυτό που μας συμβαίνει. Για παράδειγμα, για να νοηματοδοτήσουμε τη σχέση μας με ένα άτομο χρειάζεται να γνωρίσουμε ποιες πλευρές της σχέσης μάς ικανοποιούν και ποιες μας δυσαρεστούν.

Ιδρυτές - επιρροές 

Οι ιδρυτές της θεραπείας Γκεστάλτ είναι οι Perls, Hefferline και Goodman.

Η μεγαλύτερη προσωπικότητα από τους τρεις ήταν ο Perls, Γερμανοεβραίος που γεννήθηκε στο Βερολίνο το 1893 και πέθανε το 1970.

Γιατρός στο επάγγελμα, εκπαιδεύτηκε σαν ψυχαναλυτής από τον Reich υπό την εποπτεία της Karen Horney.

Το μεγαλύτερο μέρος της θεραπείας Γκεστάλτ προήλθε από διάφορες συνθέσεις ψυχολογικών θεωριών και φιλοσοφικών ρευμάτων, όπως του Freud, Reich, Friedlander, Moreno, την ψυχολογία Γκεστάλτ και τον υπαρξισμό.Η θεραπεία Γκεστάλτ σαν talking cure υιοθέτησε τη θέση της ψυχανάλυσης όπου μια δυαδική σχέση ή μια ομαδική συντελεί ώστε τα άτομα να αποκτήσουν συνείδηση ή επίγνωση των συναισθημάτων, βιωμάτων και συμπεριφορών τους.

Το σύμπτωμα

του Kraftwerk

Βασικές έννοιες της λακανικής ψυχανάλυσης είναι το σύμπτωμα και η φαντασίωση. Αρχικά ο Λακάν εστίασε στην έννοια του συμπτώματος ενώ σταδιακά μετακινήθηκε στην έννοια της φαντασίωσης.

Στο τέλος της διδασκαλίας του ο Λακάν επέστρεψε στην έννοια του συμπτώματος για να ορίσει μέσω αυτού το τέλος της ανάλυσης. Το σύμπτωμα και η φαντασίωση συνδέονται μεταξύ τους μέσα από την έννοια της jouissance. Το σύμπτωμα αποτελεί jouissance η οποία βιώνεται ως δυσαρέσκεια ενώ η φαντασίωση αποτελεί jouissance η οποία βιώνεται ως ηδονή (Σταυρακάκης,2012:102). Το σύμπτωμα είναι αυτό με το οποίο ξεκινά μια ανάλυση και για αυτό θα επικεντρωθούμε πρώτα σε αυτό πριν αναλύσουμε την έννοια της φαντασίωσης. Το σύμπτωμα αποτελεί χαρακτηριστικό κάθε υποκειμένου. Κάθε υποκείμενο έχει κάποιο σύμπτωμα το οποίο δημιουργεί δυσαρέσκεια αλλά προσφέρει ταυτόχρονα και κάποιο είδος οδυνηρής ηδονής (Σταυρακάκης,2012:103).

Το σύμπτωμα στον Φρόυντ διαφέρει στον ορισμό του από το τυπικό ιατρικό σύμπτωμα. Το φροϋδικό σύμπτωμα είναι κάτι που υπάρχει ή εμμένει εφόσον η αιτιολογία του είναι άγνωστη, είναι σωματοποιημένη άγνοια (Zizek,2006b:217). Σύμφωνα με το Φρόυντ το σύμπτωμα μπορεί να ερμηνευτεί όπως ένα όνειρο και σε σχέση με την επιθυμία. Επίσης το σύμπτωμα έχει ένα αποτέλεσμα αλήθειας. Την εμμονή ενός συμπτώματος και μετά την ερμηνεία ο Φρόυντ την αντιμετώπισε ως παράδοξο και επιχείρησε να την εξηγήσει μέσα από την ενόρμηση θανάτου (Miller,2011). Στο Λακάν συναντούμε διάφορες εννοιολογήσεις του συμπτώματος. Αρχικά το σύμπτωμα θεωρήθηκε από το Λακάν ότι αναδύεται εκεί όπου έχει συμβεί διακοπή του κυκλώματος της συμβολικής επικοινωνίας. 

A GESTALT THERAPY APPROACH TO SHAME AND SELF-RIGHTEOUSNESS: THEORY AND METHODS1

Richard G. Erskine
Received November 1995

Abstract: 

Shame and self-righteousness are intrapsychic dynamics that help the individual defend against a rupture in relationship. This article discusses how, from a life script perspective, shame is comprised of the script belief 'Something is wrong with me', formed as a result of messages and decisions, conclusions in response to impossible demands, and defensive hope and control. 





In addition, from a Gestalt therapy perspective, shame involves a diminished self-concept in confluence with criticism, a defensive transposition of sadness and fear, and disavowal and retroflection of anger. Furthermore, shame may be an archaic fixation or an introjection. The suggestion is made that self-righteousness is the denial of a need for relationship. A contact-oriented relationship psychotherapy that emphasises methods of inquiry, attunement, and involvement is described.

Key words: self-righteousness, Gestalt therapy, inquiry, attunement, involvement, contact-in-relationship, relationship therapy, confluence, retroflecfion, juxtaposition