Το Θέατρο του Καταπιεσμένου Ενάντια στην Τρανσφοβία

Τον Μάιο συγκεντρωθήκαμε στην Τσεχία 29 άτομα από έξι χώρες τις Ευρώπης με σκοπό να εκπαιδευτούμε και να δημιουργήσουμε παραστάσεις του θεάτρου του καταπιεσμένου, με καθηγητές τον Roberto Mazzini και τον Matteo Lombardi από την Ιταλία. Το κεντρικό θέμα ήταν η σύγκρουση, η καταπίεση και η μη βίαιη επικοινωνία.

Η σημερινή Ευρώπη είναι μια πραγματικότητα που όλο και περισσότερο διαμορφώνεται από πολλούς πολιτισμούς και πολλαπλές εθνοτικές ομάδες, πολλές φορές αυτή η πολυπλοκότητα καθιστά δύσκολη την συγκατοίκηση, προκαλώντας συγκρούσεις, διακρίσεις και περιθωριοποίηση. Για την δημιουργία μιας κοινωνίας χωρίς αποκλεισμούς θα πρέπει να εργαστούμε επενδύοντας στη θετική διαχείριση των συγκρούσεων αυτών και να βρούμε μαζί τις δυνατότητες για την ανταλλαγή και την κοινή χρήση των διαφορετικών αξιών και πολιτιστικών υπόβαθρων, προκειμένου να δημιουργηθεί μια νέα χωρίς αποκλεισμούς κοινωνία όπου οι διαφορές αξιοποιούνται.

Όταν είμαστε μέρος της κυρίαρχης ομάδας στην κοινότητα ή το έθνος μας δεν έχουμε πάντα επίγνωση του βάρους που έχει το πως βλέπουμε στην κατασκευή του «άλλου». Έτσι, ασυνείδητα βάζουμε ταμπέλες που οδηγούν συχνά στον αποκλεισμό εκείνων που δεν αποτελούν μέρος τις πλειοψηφίας των εθνοτικών, θρησκευτικών, πολιτικών, οικονομικών ομάδων. Αυτή η διαδικασία μπορεί, να ρίξει φως σχετικά με τους φόβους και τα συστήματα ελέγχου που είναι η κινητήρια δύναμη της διάκρισης.

Σκηνή Επίθεσης στην Τρανς Μαθήτρια

Η ταυτότητα μπορεί, ωστόσο, να κατανοηθεί ως ένα σύνολο διαφορετικών συνεργασιών, καθώς είναι εύπλαστη και βελτιώνεται ώστε να ασχοληθεί με αυτούς που είναι διαφορετικοί, όπως τα τρανς άτομα τα όποια αποτελούν μια από τις πιο καταπιεσμένες ομάδες στην Ευρώπη αυτή τη στιγμή και είναι η μόνη ομάδα που υποβάλλεται σε διαδικασίες στείρωσης.

Τις πρώτες πέντε μέρες εκπαιδευτήκαμε στις τεχνικές του θεάτρου του καταπιεσμένου και ακολούθως ξεκινήσαμε να προσφέρουμε προτάσεις για τα θεατρικά. Όταν κάποιο μέλος τις ομάδας είχε μια ιδέα τότε στεκόταν σε κάποιο μέρος του δωματίου και αυτοί που υποστήριζαν την ιδέα στέκονταν δίπλα. Εγώ μίλησα για την τρανσφοβία και δυστυχώς κανένας από του συμμετέχοντες δεν εκδήλωσε ενδιαφέρον. Για μένα αυτό είναι μια πολύ καλή ένδειξη για το πώς η κοινωνία αντιμετωπίζει το θέμα της τρανσφοβίας, διότι μια θεατρική ομάδα είναι μια μικρογραφία της κοινωνίας. Η κοινωνία δεν έχει επαφή με τα θέματα των τρανς και παρόλο που η ομάδα αυτή αποτελούνταν από ακτιβιστές, τα θέματα που ενδιέφεραν την ομάδα ήταν πολύ διαφορετικά. Η κοινωνία αποκλείει τα τρανς άτομα.

Από αυτή τη διαδικασία αναδυθήκαν τρεις ομάδες από 6-8 άτομα και η κάθε ομάδα έπρεπε τελικά να προσφέρει μια πρόταση για θεατρικό. Το κάθε μέλος της κάθε ομάδας σκηνοθετούσε ένα έργο χρησιμοποιώντας τα μέλη τις ομάδας του ως ηθοποιούς ώστε στο τέλος να γίνει ψηφοφορία και να επιλεχτεί ένα έργο από την κάθε ομάδα. Στην δική μου ομάδα υπήρξαν πολλές ωραίες προτάσεις, για αποκλεισμό ατόμων με αναπηρία, ισλαμοφοβία, κακοποίηση αλλά τελικά επιλέχτηκε το δικό μου έργο που συσχετιζόταν με την τρανσφοβία, το bullying και τον εκφοβισμό από την εκπαίδευση που τελικά επιλέχτηκε και από το κοινό στο Πανεπιστήμιο του Brno για να εξελιχθεί το θέατρο του καταπιεσμένου.

Το θέμα που επέλεξα είναι μια πραγματική ιστορία που συνέβη στην Αθήνα και αφορά την Άννα την τρανς μαθήτρια η οποία δεχόταν συνεχές builliyng στο σχολείο από συμμαθητές αλλά και καθηγητές. Το bullying αυτό παραλίγο να της κοστίσει τη ζωή της όταν οι συμμαθητές της την περίελουσαν με βενζίνη απειλώντας ότι θα την κάψουν.

Το θεατρικό το παρουσιάσαμε σε τρεις σκηνές εμπλουτίζοντας το σενάριο και με φαντασία μας προσθέτοντας την πρώτη σκηνή. Ξεκινήσαμε με την σκηνή που η Άννα φεύγει από το σπίτι να πάει σχολείο και η μητέρα της τη φωνάζει με αντρικό όνομα και της λέει να μην πάει σχολείο ντυμένη έτσι. Στη συνεχεία της προτείνει να επισκεφτούν ένα καινούργιο ψυχίατρο και η Άννα φεύγει θυμωμένη και πληγωμένη. Αυτή η σκηνή αποτελεί καθημερινότητα για τα τρανς άτομα.

Συνεχίσαμε με την σκηνή που πάει σχολείο και οι συμμαθητές της επιτίθενται λεκτικά και την απειλούν με την βενζίνη. Αυτή τρέχει να ξεφύγει και βρίσκει την καθηγήτρια που την υποστηρίζει. Μαζί πάνε στον διευθυντή οπού αυτός κατηγορεί την Άννα για αυτό που της συνέβη και απειλεί την καθηγήτρια. Το σκηνικό κλείνει με την Άννα μόνη και απογοητευμένη.

Η ανταπόκριση του κοινού ήταν συγκινητική προσπάθησαν να δώσουν λύση αντικαθιστώντας την μητέρα, προσθέτοντας τη μορφή του πατερά και αντικαθιστώντας την καθηγήτρια. Αυτές οι λύσεις εξελιχτήκαν ως μη ρεαλιστικές και τελικά συνέβη κάτι μαγικό. Η λύση που δόθηκε δηλαδή να απευθυνθεί η Άννα σε μια οργάνωση ήταν η λύση που δόθηκε και στην πραγματικότητα. Η Άννα απευθύνθηκε στο Σ.Υ.Δ.

Το Θέατρο των Καταπιεσμένων είναι μια πολύ ισχυρή μέθοδος. Έχει μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση, η οποία διαταράσσει τη φυσιολογική κατεύθυνση της μάθησης (δασκάλου-μαθητή, ηγέτη-οπαδού, κλπ), αλλά αυτό δείχνει απλώς σε μια κοινή γνώση και οριζόντια, η οποία προέρχεται από τους ανθρώπους και την καθημερινή τους ζωή, από τις γνώσεις τους. Μια μέθοδος με διαφορετικά εργαλεία διευκολύνει τις συζητήσεις και τη γέννηση των δημιουργικών ιδεών για την κοινωνική αλλαγή.

H μη βία χρησιμοποιεί διαφορετικές μεθόδους μη τυπικής εκπαίδευσης και μπορεί να τονώσει τις ερωτήσεις και την αναζήτηση για απαντήσεις, χωρίς να εστιάζει στο τι είναι σωστό ή λάθος, αλλά με έμφαση στην κριτική σκέψη, ακρόαση, παρατήρηση και την εκμετάλλευση των διαφορετικών απόψεων.

Για να δείτε ολοκληρωμένη την παρουσίαση πρέπει να κάνετε login το βίντεο με την παρέμβαση του κοινού είναι πολύ μεγάλο: 

In order to see the complete viteo with the intervention of the public you must log in:

https://www.dropbox.com/home/video%20theater%20of%20oppressed%20presentation%201.6.2015

Ηθοποιοί:
Διευθυντής-Anthi Belle
Καθηγήτρια-Lucia Čemová
Μητέρα-Erica Camisani/Marica Jojef
Συμμαθητές-Mattia Gam, Apolonia Polka Sejkova, Almudena Gonzalez de Pablos
Σκηνοθεσία/ Άννα–Parvy Palmou
Joker-Matteo Lombardi/Roberto Mazzini

— στην τοποθεσία Μπρνο.